Daar zat ik, kijkend naar de documentaire Seaspiracy. Eigenlijk kan ik helemaal niet tegen beelden van alle gruwelen op de wereld. Maar vanwege mijn werk vond ik dat ik het gezien moest hebben. Hier gaan we…
…Ik zag van alles aan mijn netvlies voorbij komen. Eindeloze hoeveelheden vis die uit de oceaan werden opgetakeld. Hoe ze achteloos over het dek werden rond geschopt door mannen die niet duidelijk in beeld kwamen. Dolfijnen, oeroude zeeschildpadden en haaien die per ongeluk mee waren gekomen in de visnetten en gewond, werden dood of half dood over boord gekwakt.
Honderden dolfijnen die in Japan in het nauw gedreven werden door tientallen vissersbootjes en met de hand massaal werden afgeslacht. Het bloed spoot door de lucht. Het zeewater kleurde donker rood. En waarom? Omdat de dolfijnen de visvoorraad opeten. Ze worden als concurrentie gezien. Minder dolfijnen betekent meer vis voor de mensen om te vangen en te eten. Ik zag in datzelfde Japan eindeloze rijen en rijen en rijen dode haaien liggen in grote hallen, waar de documentairemakers met hun camera werden weggestuurd. Hun vinnen werden van hun lijf gesneden. Wat er met de rest van dat prachtige beest gebeurde, geen idee. Beelden van manden vol met haaienvinnen in toko’s, gefilmd met een verstopte camera. En dat allemaal voor iets wat volgens deskundigen helemaal geen bijzondere voedingswaarde schijnt te hebben.
Mensen vertelden incognito over hoe ze door de kapitein van een garnalenschip, onder het genot van een vriendschappelijk biertje, aangenomen werden. Eenmaal aan boord werden ze mishandeld. Zonder uitbetaald te worden deden ze onder de dreiging van over boord gegooid te worden hun werk. Vandaar de term ‘bloodshrimp’. Er hangt mensenbloed aan de garnalenindustrie.
Ik zag hoe de kusten voor Afrika leeg gevist worden door schepen zo groot als flatgebouwen. Waardoor de lokale bevolking honger lijdt, de rimboe intrekt voor ander eten en op die manier ziektes meeneemt van inheemse diersoorten.
En dan de fish farms. Doodzieke vissen die levend worden opgegeten door parasieten. De zalm blijft wit van ellende, zit vol met medicijnen om ze kunstmatig ‘gezond’ te houden. En wij kleuren het roze voor de verkoop.
Ik hoorde hoe woordvoerders van anti-plastic organisaties zich in alle bochten wringen om niet uit te hoeven leggen waarom ze zoveel aandacht geven aan het minderen van plastic flessen, rietjes en zakjes, terwijl volgens de documentairemakers zo’n 40% van de plastic vervuiling in onze oceanen wordt veroorzaakt door plastic visnetten.
En met ontzag luisterde ik naar het verhaal van biologen die uitleggen hoe wij en al het leven op aarde afhankelijk zijn van een gezonde oceaan. Hoe de zee nog veel meer dan de regenwouden, onze zuurstof produceert. Hoe de vissen in het water zorgen voor trillingen, die weer invloed hebben op het hele systeem. Hoe het leven in de oceaan, net zoals op het land, is opgebouwd uit verschillende niveaus. De vissen van niveau één, eten de vissen van niveau twee. En hoe een disbalans in één van die niveaus zorgt voor disbalans in alle niveaus. En uiteindelijk tot uitsterving leidt. Alles is van elkaar afhankelijk…
… en toen was het bedtijd. Als een wonder kon ik makkelijk in slaap komen, maar de volgende dag sloeg de boodschap in. Helemaal onder de indruk van alle ellende liep ik naar kantoor. Ken je dat? Dat je zo onder de indruk bent van iets heel naars dat je je er bijna ziek van voelt? Ik voelde me machteloos, boos, verdrietig en hopeloos tegelijk. En misselijk! De hele wereld was k*t en iedereen was schuldig. Daar aangekomen wilde ik mijn hart even luchten. Maar dat ging mooi niet door… Door opmerkingen als “ja maar factcheckers zeggen dat de cijfers niet kloppen en woorden van de geïnterviewden zijn uit hun verband getrokken”, hield ik snel op met vertellen. En daar stond ik dan, zo’n zwaar gevoel in m’n buik. Deze beelden kon ik niet even wegvagen omdat er een paar cijfers niet zouden kloppen. De hoofdboodschap bleef oorverdovend luid. We vernietigen onze aarde en dus onszelf! Waarom willen mensen het niet horen? Oh wat voelde ik me overspoeld en machteloos.
Gedurende de dag werden mijn emoties gelukkig zachter, verdwenen langzaam. De beelden bleven wel door m’n hoofd spoken en ik vroeg me af; wat kan ik hiermee? Ik wil niet de zoveelste boodschapper zijn die vertelt dat we verkeerd bezig zijn. Ik wil hier iets positiefs mee doen. Mensen bekrachtigen. Een hoopvol bericht uitsturen en de focus leggen op mogelijkheden voor verandering. Voor verandering is natuurlijk wel het besef nodig dat er iets goed mis is en dus anders moet. Ik voelde dat in mijn hele lijf en hoop je hier iets van hebben kunnen overbrengen. Dan nu naar het hoopvolle bericht en mogelijkheden voor verandering. 😉
Ik vraag je niet om de documentaire te kijken. Want ik schat in dat je op basis van mijn verhaal de lading al kan voelen. Het mag natuurlijk wel. Als je het doet, wees dan gewaarschuwd voor heftige beelden en richt je aandacht alsjeblieft op wat we hier van kunnen leren en welke mogelijkheden er allemaal zijn om te veranderen.
Dr. Sylvia Earle, oceanograaf, levenslang beschermvrouwe van de oceaan en oprichtster van meerdere stichtingen voor onderzoek en bescherming, zegt in een interview getuige te zijn geweest van misschien wel het grootste tijdperk van het ontdekken van de oceaan. En tegelijkertijd was ze getuige van het grootste verlies. En zelfs zij blijft positief. Ondanks alles dat ze heeft aanschouwd, blijft ze vertrouwen houden en kansen zien. Het is nog niet te laat. Wij kunnen met zijn allen herstel creëren. Dus om met haar woorden te eindigen; “No one can do everything, but everyone can do something. Kijk in de spiegel, denk er over na en ga er voor!”
Om je een beetje op weg te helpen heb ik drie dingen bedacht die je jezelf aankijkend in die spiegel zou kunnen voornemen.
- Zoals een arts in de documentaire al zei, vissen komen aan hun rijke omega-3 vetten door het eten van algen. Laat de visolie voortaan staan en koop algenolie. Zo kom je toch aan die gezonde vetten, zonder mee te werken aan de visindustrie. Hier is de link.
- Ik hoorde laatst de uitspraak, met elke euro die je uitgeeft geef je je stem voor het product dat je er mee aanschaft. Koop dus bewust. Want zolang er vraag is, zal er geproduceerd worden. Start met het minderen/schrappen van vis op je menu. Of vang zelf eens een visje, zoals ik veel surfers hier in Scheveningen zie doen. Als er geen golven zijn en de zee zijdezacht glad lijkt, peddelen ze op hun surfboard de zee op en vangen daar een makreeltje.
- En last but not least, vertel dit verhaal door aan drie mensen. Vertel ze wat jou hier in raakt en geef ze dezelfde drie acties door die ik je nu geef. Met zijn allen staan we sterk!